Philipp Kohlhöfer / Robert Kuśmirowski / Michał Matejko / Ewa Sułek

24 lutego 2022 roku Rosja zaatakowała wolną Ukrainę. Ten dzień, dziś łączący historie wielu ludzi i będący symbolem traumy narodowej, kiedyś był prywatną datą, należącą do Oleksandry Pogrebnyak, która tego dnia obchodzi urodziny. Punktem wyjścia dla jej rozważań był fakt, że wraz z mężem podjęli decyzję o pozostaniu w Ukrainie po wybuchu wojny. Wystawa w Ośrodku Sztuki Lescer odbywa się w dialogu z ekspozycją organizowaną i otwieraną tego samego dnia przez Oleksandrę w jej kijowskim mieszkaniu wśród mebli, książek i roślin.

Ruch roślin jest skomplikowany. Pozornie nie mogą się same przemieszczać, opuścić okupowanych i ostrzeliwanych terytoriów, ani schronić przed bombardowaniem. Mogą natomiast rozpylać nasiona, które ukryte w zakamarkach naszych ubrań lub gnane wiatrem potrafią przemierzyć nawet ocean. To, gdzie kiełkują, czasem jest sprawą przypadku, a czasem ludzkiej ręki. Wykorzenione z naturalnego środowiska, rosną w naszych domach, ale wystarczą zbyt długie wakacje, chwila nieuwagi albo brak czułej dłoni, aby stały się całkowicie bezbronne. Są w stanie przetrwać tornado, zmutować, uszkodzone – odrosnąć, przyjąć się w nieprzyjaznym środowisku, ale także zginąć z braku słońca, ustawione przez nas w zbyt ciemnym rogu pokoju.

Bazując na doświadczeniach roślin, wystawa „Chaszcze, gaje, zarośla i krzewy” skupia się na zagadnieniach związanych z niemożnością oderwania się od miejsca, z którym jesteśmy związani poprzez okoliczności geograficzne – z reguły zupełnie przypadkowo, ponieważ nie możemy wybrać lokalizacji, w której przychodzimy na świat, ani naszej narodowości. Tymczasem te dwa elementy decydują w dużej mierze o naszym życiu, stawiają przed nami granice – geograficzne, fizyczne i mentalne, często trudne do przekroczenia i niesprawiedliwie rozlokowane. Dramatyczne historie uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy, a także z krajów Bliskiego Wschodu i Afryki, próbujących przedostać się do Polski przez granicę z Białorusią, zestawione są z doświadczeniem kuratorki wystawy i jej własną przegraną walką z procedurami wizowymi. Bezsilność związana z ulokowaniem geopolitycznym doprowadziła ją do depresji, której efektem było zabicie wszystkich roślin w mieszkaniu. „Chaszcze, gaje, zarośla i krzewy” jest więc wystawą terapeutyczną, i, tak jak niektóre gatunki roślin, może pozwoli uleczyć rany – te mniejsze i te całkiem duże.
W trakcie wernisażu odbędzie się premiera filmu Philippa Kohlhöfera „Culture War” o artystach ukraińskich w czasie wojny oraz spotkanie z reżyserem.

Chaszcze, gaje, zarośla i krzewy
Philipp Kohlhöfer / Robert Kuśmirowski / Michał Matejko / Ewa Sułek
24.02-24.03.2023
Kuratorka: Ewa Sułek
Producent: Paweł Zaręba

Ośrodek Sztuki Lescer
Ul. Pionierów 11/13
Zalesie Górne

Wernisaż: piątek, 24 lutego, godz. 18:00.
W pozostałe dni wystawa czynna w soboty w godzinach 14:00-18:00